Vier onderling verbonden pijlers
De kern van deze vernieuwing bestaat uit vier elkaar aanvullende onderdelen:
- Cliënt- en patiëntspecifieke kostprijsberekening (KPP)
- Activity-Based Budgeting (ABB)
- Geavanceerde data-analyse en AI
Hoewel elk onderdeel op zichzelf waardevol is, ontstaat de grootste impact wanneer ze samen worden ingezet in een continue cyclus van datagedreven besluitvorming.
KPP: Meer precisie en impact in de besluitvorming
Cliënt- en patiëntspecifieke kostprijsberekening levert gedetailleerde informatie op over de kosten van een individueel zorgpad: hoeveel het kost, waar de meeste middelen worden ingezet en hoe dit zich verhoudt tot vergelijkbare gevallen.
"Moderne kostprijsberekening is gebaseerd op gedetailleerde gegevens uit zorginformatiesystemen. Het gaat niet langer om schattingen, maar om exacte feiten," legt Talvio uit.
Dit detailniveau maakt het mogelijk afwijkingen in zorgpaden te identificeren en te begrijpen waarom ze ontstaan, wat ook de dialoog met de medische leiding ondersteunt.
"Wanneer een arts ziet dat de kosten van een bepaald zorgpad sterk variëren, kan samen worden onderzocht of dit verschil ligt aan de behoeften van de patiënt of aan variatie in de uitvoering."
ABB: Activiteiten, middelen en financiën met elkaar verbinden
Activity-Based Budgeting vertrekt niet vanuit historische kosten, maar vanuit een prognose van de zorgproductie. Hierdoor ontstaat een realistische en transparante begroting waarin personeel- en middelenbehoeften rechtstreeks voortkomen uit de geplande zorgactiviteiten.
"Wanneer we weten welke zorg geleverd gaat worden en in welke omvang, kunnen we een begroting opstellen die de werkelijke middelenbehoefte weerspiegelt," geen aannames, aldus Talvio.
Door de activiteiten als uitgangspunt te nemen, ontstaat een strategische dimensie: tijdig beoordelen of de huidige middelen toereikend zijn, of dat veranderende zorgbehoeften investeringen of aanpassingen vragen. Ook maakt ABB het mogelijk scenario’s te simuleren: Wat gebeurt er bijvoorbeeld met middelen en kosten als het aantal operaties met 10% stijgt?
Financiële prognoses: Wendbaarheid en planning
Betrouwbare prognoses vragen om een solide databasis. Op basis van nauwkeurige kostprijsinformatie en realistische budgettering kan een dynamisch prognosemodel worden gebouwd.
"In plaats van traditionele lineaire trends gebruiken we echte operationele drivers voor onze voorspellingen," licht Jaakonsaari toe. "Zo kan een plotselinge stijging in de vraag naar een behandeling snel worden gesignaleerd, zodat er kan worden ingegrepen voordat middelen schaars worden."
Op de lange termijn ondersteunt prognosticeren ook strategische planning, zoals netwerkontwikkeling of investeringsplanning.
Geavanceerde analyse en AI: Meer diepgang in beslissingen
Geavanceerde analysetechnieken, inclusief machine learning en kunstmatige intelligentie, voegen een nieuwe dimensie toe aan financieel management. Ze onthullen patronen en trends die met traditionele methoden verborgen blijven.
"Geavanceerde analyse vervangt de behoefte aan analisten niet, maar biedt hen juist extra inzichten en perspectieven die een mens alleen niet zou ontdekken," aldus Talvio.
Hiermee kunnen bijvoorbeeld patiëntgroepen worden geïdentificeerd die onverwacht hoge kosten veroorzaken, of kunnen bottlenecks in zorgpaden worden voorspeld, wat efficiëntere inzet van middelen mogelijk maakt.
Een gedeelde databasis bevordert begrip en samenwerking
Een van de belangrijkste voordelen van datagedreven sturing is verbeterde samenwerking tussen management, klinisch personeel en financiële experts.
"Financiële data is niet langer alleen een instrument van het bestuur, maar een hulpmiddel voor de hele organisatie, mits het op een begrijpelijke manier wordt gepresenteerd en verbonden met de daadwerkelijke zorgverlening," benadrukt Jaakonsaari.
Resultaten nu al zichtbaar
Verschillende LOGEX-klanten, zowel zorgregio’s in Finland als ziekenhuizen in heel Europa, gebruiken al tools als KPP en ABB. De resultaten zijn bemoedigend.
" Organisaties die cliëntspecifieke data benutten, reageren sneller en nemen beter onderbouwde beslissingen," aldus Jaakonsaari.
Dit vertaalt zich in nauwkeurigere begrotingen, beter voorspelbare middelenbehoeften en een duidelijker beeld van wat effectieve zorg oplevert. Financiële data blijft niet hangen in rapportages, maar stuurt het dagelijkse besluitvormingsproces.
Stap voor stap naar effectiever management
Niet alles hoeft in één keer te worden ingevoerd. Talvio en Jaakonsaari raden een gefaseerde aanpak aan:
"Begin met cliënt- en patiëntspecifieke kostprijsberekening. Dit vormt de basis voor de andere onderdelen. Daarna kan men doorgaan met ABB, prognosticeren en geavanceerde analyse," stelt Talvio.
Belangrijk is dat data ook daadwerkelijk wordt benut en leidt tot beslissingen die zowel de cliënt als de financiële gezondheid van de regio ondersteunen.
Beter beleid door betere data
De jaarlijkse cyclus van financieel management kan worden samengevat als:
- Voer jaarlijks een nauwkeurige KPP-berekening uit.
- Gebruik deze data voor continue vergelijking en analyse.
- Stel met ABB een realistisch activiteiten-, middelen- en budgetplan op.
- Voer doorlopend prognoses en bijsturingen uit op basis van gerealiseerde activiteiten.
Op deze manier ontstaat een continue, samenhangende cyclus van datagedreven sturing, die besluitvorming op alle niveaus ondersteunt en een fundament legt voor effectiever, transparanter en duurzamer financieel management.
